Olympische Moderne Vijfkamp

De Moderne Vijfkamp is een Olympische discipine sinds 1912, en bestaat uit achtereenvolgens:

1. schermen: ca. 30 partijen op degen, steeds om 1 treffer
2. zwemmen: 200 m vrije slag (100 m voor 30+)
3. paardrijden: 9 hindernissen op ≥90 cm op een geloot springpaard
4. schieten: 5 schoten op 10m, steeds ogenblikkelijk gevolgd door
5. lopen: 800 m veldloop (dit 4 rondes; 3 voor 30+).

Deze bijzondere multisport werd in 1912 ingesteld door baron Pierre de Coubertin, de initiator van de moderne Olympische Spelen, als de moderne editie van de Pentathlon (Vijfkamp). Deze klassieke Vijfkamp was in de oudheid het slotnummer op de Olympische Spelen, gebaseerd op de militaire basisvaardigheden uit die tijd: speerwerpen, verspringen, hardlopen, worstelen en discuswerpen. Analoog hieraan werd de Moderne Vijfkamp gebaseerd op de vijf militaire basisvaardigheden van de bereden officier aan het begin van de 20e eeuw: schermen, zwemmen, paardrijden, schieten en hardlopen.

Eén jaar later, in 1913, stonden de Koninklijke Militaire Sportvereeniging (KMSV) en het toenmalige NOC aan de wieg van de Vijfkamp in Nederland. Ter vergroting van het deelnemersveld werd in Nederland echter vanaf de eerste Vijfkamp in 1916 uitsluitend, en later óók de mogelijkheid geboden om het onderdeel paardrijden te vervangen door handgranaatwerpen.

Aldus zijn in Nederland vanaf 1916 twee vormen van Vijfkamp ontstaan: de Moderne Vijfkamp (hardlopen, zwemmen, schieten, schermen en paardrijden) en de Militaire Vijfkamp (hardlopen, zwemmen, schieten, hindernisbaan en handgranaatwerpen). Derhalve vertegenwoordigt de Moderne Vijfkamp de militaire basisvaardigheden van 100 jaar geleden en de Militaire Vijfkamp die van de hedendaagse militair.

Ter erkenning van de uitzonderlijke combinatie van sportieve prestaties stelde het NOC bovendien een onderscheiding in voor de Vijfkamp: het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF. Naast het Vierdaagsekruis, het Elfstedenkruis, de Nationale Sportmedaille NOC*NSF en het Kruis van de KVNRO is dit een van de vijf onderscheidingen voor fysieke prestaties die militairen op het uniform mogen dragen. Alle dragers van het Vijfkampkruis sinds 1916 zijn vermeld in de eregalerij op www.sportonderscheidingen.nl (klik hier).

Voor het paardrijden in de Moderne Vijfkamp golden van 2007 tot 2021 kwalificatieregels die in samenwerking met de KNHS tot stand zijn gekomen, met als doel om de veiligheid voor ruiter en paard te waarborgen (klik hier). Ruiters die het Militair Ruiterbewijs hebben behaald en daarnaast de vereiste voor het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF op het onderdeel paardrijden in de Moderne Vijfkamp ontvangen op aanvraag het Militair Ruiterbewijs in Zilver (klik hier).

Klik hier voor de eisen voor het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF in de (Olympische) Moderne Vijfkamp zoals die golden tot 7 november 2021. Sinds 7 november 2021 wordt het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF niet meer verleend voor prestaties in de (Olympische) Moderne Vijfkamp (klik hier).

Sporters die de eisen voor het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF op de Olympische afstanden hebben behaald (200 m zwemmen, 4 maal 800 m veldloop) hebben en behouden het recht om een gouden lauwerkrans op het Vijfkampkruis te dragen; sporters die de eisen op de kortere afstanden hebben behaald (100 m zwemmen, 3 maal 800 m veldloop) een zilveren lauwerkrans.

Klik hier voor meer informatie over de Olympische Moderne Vijfkamp.

Eregalerij Militair Kampioenen Moderne Vijfkamp

De hoogstgeplaatste actief dienende Nederlandse beroeps- en reservemilitairen tijdens het Militair of Nederlands Kampioenschap Moderne Vijfkamp sinds 1927 (toenmalige rangen):

• 2020-2021: geen kampioenschap wegens coronavirus
• 2019: geen kampioenschap wegens hittegolf
• 2017-2018: geen militair kampioen
• 2016: Tweede luitenant (R) der Huzaren mr. David Jan Bergkotte
• 2014-2015: geen militair kampioen
• 2013: Eerste luitenant (R) der Huzaren drs. Elias Woudenberg
• 2012: Ritmeester (R) der Huzaren drs. Antoon Splinter
• 2010-2011: geen kampioenschap
• 2009: Rijder 1 Bob van Hout
• 2008: Rijder 1 Bob van Hout
• 2007: Sergeant (R) der Mariniers Arjen de Jong
• 2005: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 2004: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 2003: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 2002: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 2001: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 2000: Kapitein der Infanterie Chris Scherpenzeel
• 1984-1999: militaire resultaten onbekend
• 1983: Marinier 1 Ad Baars
• 1982: militaire resultaten onbekend
• 1981: Marinier 1 Ad Baars
• 1980: Eerste luitenant van de Technische Dienst Ben Derksen
• 1979: Marinier 1 Frank Wijnants
• 1978: Marinier 1 Ad Baars
• 1977: Marinier 1 Rob Baars
• 1976: Marinier 1 Ad Baars
• 1975: Marinier 1 Ad Baars
• 1974: Eerste luitenant van de Koninklijke Luchtmacht Hans Dieben
• 1973: Eerste luitenant van de Koninklijke Luchtmacht Hans Dieben
• 1972: Korporaal der Mariniers Henk Krediet
• 1971: Korporaal der Mariniers Henk Krediet
• 1970: Korporaal der Mariniers Henk Krediet
• 1969: Korporaal der Mariniers Henk Krediet
• 1968: Eerste luitenant van de Koninklijke Luchtmacht Hans Dieben
• 1967: Eerste luitenant van de Koninklijke Luchtmacht Hans Dieben
• 1966: Sergeant der Mariniers Cor van Tol
• 1965: Sergeant der Mariniers Cor van Tol
• 1964: Sergeant der Mariniers Cor van Tol
• 1963: Sergeant der Mariniers Wim de Wijn
• 1962: Sergeant der Mariniers Wim de Wijn
• 1961: Eerste luitenant der Huzaren Ruud de Thouars
• 1960: Eerste luitenant der Huzaren Arie Rens
• 1959: geen militair kampioen
• 1958: Eerste luitenant der Huzaren Max de Penasse Vierdag
• 1957: Eerste luitenant der Huzaren Raoul Hoondert
• 1956: Eerste luitenant der Huzaren Raoul Hoondert
• 1955: Eerste luitenant der Infanterie Jaap Constandse
• 1954: Cadet-sergeant der Cavalerie Max van der Hoog
• 1953: Majoor der Mariniers J.M.W.H. van Wylick
• 1952: Luitenant-kolonel der Infanterie G.R. Timmer
• 1951: Eerste luitenant van de Aan- en Afvoertroepen Henk Handgraaf
• 1950: Luitenant-kolonel der Infanterie G.R. Timmer
• 1949: Luitenant-kolonel der Infanterie G.R. Timmer
• 1948: Tweede luitenant der Mariniers Martinus Fetter
• 1947: Eerste luitenant van de Luchtvaartafdeling Josephus Serré
• 1940-1946: geen kampioenschap georganiseerd
• 1939: Kapitein der Artillerie Dick van den Bosch en
  Wachtmeester I der Artillerie Tjeerd Pasma
• 1938: Eerste luitenant der Huzaren Willem van Hellenberg Hubar en
  Wachtmeester der Artillerie Tjeerd Pasma
• 1937: Tweede luitenant der Artillerie Martinus Feith en
  Wachtmeester der Artillerie Jacob Siebrand
• 1936: Tweede luitenant der Infanterie Johannes van der Horst en
  Wachtmeester der Artillerie Johannes Quik
• 1935: Eerste luitenant der Artillerie Dick van den Bosch en
  Wachtmeester der Artillerie Johannes Quik
• 1934: geen kampioenschap wegens overlijden Z.K.H. de Prins der Nederlanden
• 1928-1933: geen kampioenschap
• 1927: Eerste luitenant der Artillerie Chris Tonnet
• 1916-1926: geen kampioenschap

Bronnen

• H.G. Rambonnet: Wedstrijden en Oefeningen der Militaire Sportvereeniging 1886-1911
• D.J. Couvée: Gedenkboek Koninklijke Militaire Sportvereeniging 1911 -1936
• J.E. van Steeden: Vijftig Jaar Vijfkamp: 1916-1966
• archieven KMSV-Fonds, Stichting Sportonderscheidingen en Militaire Ruitersportvereniging 'Te Paard!'
• noot: waar de roepnaam niet bekend is, is de eerste doopnaam getoond.

Verbeteringen of aanvullingen van naam, rang en wapen / dienstvak zijn welkom bij eitcader.[antispam].@militaireruitersport.nl.

Vijfkampers onder de gebrevetteerde militaire ruiters

Sinds 1916 hebben slechts 236 personen het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF in de Moderne Vijfkamp behaald - gemiddeld ca. 2 per jaar. Het is daarmee de meest exclusieve onderscheiding voor fysieke prestaties. Tot dusverre hebben slechts 19 militairen zowel een Militair Ruiterbewijs als het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF in de Moderne Vijfkamp behaald (tussen haakjes het aantal keren):

Militair Ruiterbewijs in Goud + Vijfkampkruis met gouden lauwerkrans

• Kolonel der Koninklijke Marechaussee b.d. en Stalmeester van Z.M. de Koning b.d. Bert Wassenaar (4)
• Luitenant-kolonel der Cavalerie b.d. Engelbert van der Hoog (1)
• Luitenant-kolonel der Huzaren Mark van de Watering (1)
• Wachtmeester 1 (R) der Cavalerie Arjen de Jong (1)
• Huzaar 1 (R) Anne Bavelaar (9)

Militair Ruiterbewijs in Goud + Vijfkampkruis met zilveren lauwerkrans

• Luitenant-kolonel der Huzaren Harry Kampen (1)
• Luitenant-kolonel (R) der Huzaren drs.ir. Elias Woudenberg (3)
• Majoor (R) der Huzaren drs. Bart de Boer (1)
• Ritmeester (R) der Huzaren drs. Antoon Splinter (2)
• Eerste luitenant (R) der Cavalerie b.d. Bart Jan Roelofsz (1)

Militair Ruiterbewijs in Zilver + Vijfkampkruis met gouden lauwerkrans

• Luitenant-generaal der Cavalerie b.d. Tony van Diepenbrugge (1)
• Generaal-majoor der Cavalerie b.d. Raoul Hoondert (2)
• Kolonel der Koninklijke Marechaussee b.d. en Stalmeester van H.M. de Koning b.d. Hans van den Hout (2)
• Majoor van de Technische Dienst Stephan Wildenberg (3)
• Ritmeester (R) der Huzaren Kelvin Hilgeholt (7).

Militair Ruiterbewijs in Zilver + Vijfkampkruis met zilveren lauwerkrans

• Ritmeester (R) der Huzaren mr. David Jan Bergkotte (2)
• Eerste luitenant (R) der Cavalerie b.d. ing. Otto Klaver (1)

Militair Ruiterbewijs + Vijfkampkruis met gouden lauwerkrans

• Majoor der Cavalerie b.d. Frits Piekema (8)
• Rijder 1 b.d. Bob van Hout (3).

Klik hier voor alle sporters die ooit het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF behaalden (sinds 1916).

voort.

Nieuwsberichten

De MRV publiceerde tot dusverre de volgende nieuwsberichten over de (Olympische) Moderne Vijfkamp: